با توسعه بی‌سابقه شهرنشینی در اقصی نقاط دنیا بسیاری از شهرداری‌ها در زمینه نورپردازی سرمایه‌گذاری وافری کرده‌اند که هنگام شب به سیمای شهر جان ببخشند و نام خود را در لیست شهرهای برتر جهان به ثبت برسانند.

همانطور که می‌دانید، نور مناسب عملکرد کار را افزایش می‌دهد، ظاهر یک منطقه را بهبود می‌بخشد و تاثیرات روانی مثبتی بر مخاطب می‌گذارد. امروزه نورپردازی معماری به‌‌عنوان دانشی میان‌رشته‌ای شناخته می‌شود؛ لذا در دانشگاه‌های معتبر زیادی این رشته را در شاخه‌های گوناگون به‌صورت تخصصی ارائه می‌دهند. دانش نور درواقع زیبایی‌هایی بصری نما و کاربردی بودن محیط را تبیین می‌کند؛ به همین دلیل مهارت و ذهن خلاقی را می‌طلبد.

نور و معماری از عناصر جدایی‌ناپذیر است و بسیاری از طراحان و معماران بر این رابطه درهم‌تنیده‌شده تاکید کرده‌اند. به این صورت که هر کدام بدون دیگری معنا و مفهوم خود را از دست می‌دهد. به عبارتی معماری خلق استادانه اثر است و نورپردازی بازی خلاقانه با نور و تاریکی.

نورپردازی و معماری می‌تواند زیبایی شبانه‌ای به شهر بدهد تا با تصویر روزش مطابقت داشته باشد و حتی جلوه زیباتری به آن ببخشد.

گاهی نیز اکتفا به یکی از تکنیک‌های ساده‌، کارآمدی را افزایش می‌دهد و آن را به مکانی زیبا و بهینه‌ تبدیل می‌کند.

 در زمینه نورپردازی با توجه به کاربری بنا و معماری آن تنوع گسترده‌ای وجود دارد. در این گفتار بر آن شدیم به تعریف جامعی از نورپردازی و اهداف و فواید آن برسیم؛ پس با ما همراه باشید.

نورپردازی معماری چه اهدافی را دنبال می‌کند؟

نورپردازی به‌عنوان شاخه‌‌ای از علوم نوین مطرح است که زیرشاخه‌های بسیاری دارد. به عبارت بهتر افرادی که می‌خواهند در این شاخه صاحب‌سبک شوند، باید سررشته‌ای از علومی همچون برق، معماری، شهرسازی و طراحی صنعتی داشته باشند.

نورپردازی بر پایه شرایط و ویژگی‌های هر فضا تعریف می‌شود؛ لذا در گام نخست باید ویژگی‌های بنا مدنظر قرار گیرد. سپس اطلاعاتی درباره جزئیات معماری جمع‌آوری شود. در آخر، زمانی نتیجه مطلوب حاصل می‌شود که در عین رعایت مسائل فنی و اصول زیبایی‌شناختی در بالاترین سطح، رونق فضای تجاری نیز تامین شود.

برداشت ما از معماری یک بنا در شب، تحت تاثیر طراحی نور آن است. نورپردازی معماری دربرگیرنده سه هدف اصلی است: اولین مورد، زیبایی ساختمان است که آن را به یکی از المان‌های مدرن شهری تبدیل می‌کند. دومین مورد، کاربرد آن پروژه است و جنبه سومی که بسیار حائز اهمیت است، ایجاد هارمونی بین نورپردازی و نمای ساختمان که جذابیت و زیبایی بنا را دربر دارد. به این ترتیب نور در یک سیستمِ هماهنگ تزریق می‌شود و بین هنر معماری و علم نورپردازی تعادل برقرار می‌کند.

آنچه به‌عنوان پارامترهای موفق در نورپردازی مطرح است، خلاقیت، نوآوری و ارائه ایده‌های جدید است؛ بنابراین توجه به کانسپت معماری فضا، ارگونومی، جذابیت و زیبایی محیط می‌تواند لذت تماشای نورپردازی مکان‌های تجاری یا مسکونی را صدچندان کند. قدرتی که در نورپردازی نما وجود دارد، در خلق یک چشم‌انداز بی‌نظیر است. به عبارت بهتر طراح نور با یک نورپردازی موفق، هویت و جان تازه‌ای به محیط می‌بخشد. 

نورپردازی احساسات متفاوتی را به انسان القا می‌کند و به عنوان عنصری اساسی باعث ارتباط مخاطب با فضا می‌شود. استفاده از نورپردازی زیبا و کم‌مصرف برای ایجاد فضاهای اجتماعی پرجنب‌و‌جوش تاثیر چشمگیری در شهرت شهر دارد.

نورپردازی تقابل بین نور و تاریکی است. به عبارت دیگر طراحان نور با توجه به کاربری آن مکان، سطح نور را تنظیم می‌کنند؛ لذا یک نورپردازی، زمانی موفق است که با معماری آن بنا و بافت شهری هماهنگ باشد.

در این راستا مقرون‌به‌صرفه بودن و حفظ محیط زیست نیز باید مدنظر قرار گیرد.

طراحی؛ گامی نخست در نورپردازی

طراحی به‌عنوان مهم‌ترین رکن در فرآیند نورپردازی یک پروژه مطرح است. به عبارتی واضح‌تر قبل از ایجاد زیرساخت‌ها، کابل‌کشی‌ها و نصب ادوات نورپردازی روی نما پروسه‌ای وجود دارد تحت عنوان طراحی نورپردازی. یک طراح نور باید از قابلیت‌های نور و روش‌های استفاده ماهرانه از آن آگاهی کامل داشته باشد و به درک کافی از منابع نور برسد؛ بنابراین خلاقیت و نوآوری از مشخصه‌های بارز یک طراح نور موفق است.

متاسفانه در فضای شهر به‌وفور شاهد نورپردازی‌هایی هستیم که عدم رعایت حتی ابتدایی‌ترین اصول موجب بروز اشتباهاتی ناشیانه از قبیل آلودگی نوری، خیرگی، عدم رعایت کمپوزیسیون نوری، عدم انتخاب درست منبع نور مناسب، عدم تناسب نورپردازی با کاربری پروژه، استفاده پرشمار از نورهای رنگی که سردرگمی را به همراه دارد و... شده که باعث آزار چشم و اغتشاش بصری مخاطب می‌شود.

هدف نورپردازی

در دنیای مدرن و نوظهور همزمان با توسعه فناوری‌های بشری متناسب با زمان حال، نیازهای بسیاری نیز ایجاد شده است. نورپردازی شهری نیز از این مقوله مستثنی نیست. اهدافی که در نورپردازی موفق دنبال می‌شود، علاوه‌بر تامین زیبایی‌های بصری نما به شاخص شدن پروژه شما کمک می‌کند.

گاهی دیده می‌شود که یک فروشگاه یا مرکز خرید در سطح شهر دارای جذابیت و زیبایی بی‌نظیری است و به المان شهری مدرن تبدیل شده است؛ به این دلیل که نورپردازی آن از اصول و قواعد خاصی پیروی می‌کند.

نورپردازی و فواید آن

نورپردازی به‌عنوان یک فرآیند کارا و ماندگار‌، باید با جزئیات معماری یک اثر یا بنا هماهنگ و همسو باشد. برای دستیابی به چنین هدفی طراحان نور در گام نخست باید اطلاعات کافی درباره پروژه به دست بیاورند.

نورپردازی اصولی هر ساختمان یا فضایی به آن هویت می‌بخشد، به صورتی که از فواصل دور یا نزدیک قابل رویت است و از ساختمان‌های مجاور و بناهای دیگر تفکیک می‌شود.

افزایش جذابیت محیط، ترغیب مخاطب برای ماندگاری بیشتر، افزایش بازدهی فعالیت‌های تجاری و تامین ایمنی محیط یکی از بی‌شمار فوایدی است که از یک نورپردازی موفق منتج می‌شود.

یک شرکت نورپردازی حرفه‌ای چه ویژگی‌هایی دارد؟

 کار یک شرکت نورپردازی حرفه‌ای ‌‌فروش چراغ و ادوات نورپردازی نیست؛ بلکه حرفه اصلی‌اش تولید ایده و خلاقیت با بالاترین استاندارد برای پروژه شماست. در این راه منابع و ادوات نوری گوناگون و فقط باکیفیت درجه یک ‌را از کمپانی‌های معتبر گوناگون تهیه می‌کند و در پروژه شما به کار می‌برد‌. کارش هم جنبه تجاری دارد و هم هنری. در پایان هم شما از نتیجه کار راضی خواهید بود و هم نورپرداز‌؛ چرا‌که پروژه شما را به‌عنوان یک مدال در رزومه خود ثبت خواهد کرد‌.

سخن آخر

  در این گفتار سعی کردیم به صورت اجمالی به ماهیت نورپردازی معماری و اهداف و فواید آن بپردازیم. امروزه در کلانشهرهایی مانند تهران نورپردازی نمای ساختمان‌ها بسیار فراگیر شده است. نمای ظاهری ساختمان‌ها به همان اندازه که در طول روز اهمیت دارد، باید طوری سازماندهی شود که هنگام شب نیز جلوه بصری زیبایی داشته باشد.

نورپردازی، ساختمان‌ها را با تاکید بر کل فضا پوشش می‌دهد و اگر به‌درستی اجرا شود، یک محیط ساده را تبدیل به فضایی حیرت‌انگیز می‌کند. به عبارتی نورپردازی به‌کارگیری هدفمند نور است که به جلوه‌هایی از زیبایی های نما دست یابیم.

هدفی که در نورپردازی شهری تبیین می‌شود، بهبود عملکرد و نمایش جلوه‌های بصری شهر است؛ لذا

طراحی نور هر شهری باید با ویژگی‌های معماری، تاریخی، طبیعی و بافت آن شهر همخوانی داشته باشد؛ به همین دلیل نمی‌توان یک نسخه واحد و از‌پیش‌تعیین‌شده برای همه پروژه‌ها پیچید. گرچه شاید در حالت کلی شباهت‌هایی با یکدیگر داشته باشند.   

شرکت RGE با در‌نظر‌گرفتن تمامی این مؤلفه‌ها، در کشور و منطقه خاورمیانه، طراحی و اجرای بزرگ‌ترین و بهترین پروژه‌های نورپردازی را در کارنامه کاری درخشان خود دارد.