نورپردازی مناسب برای هتل ها و رستوران ها(1)
بسیاری از مردم، مدت زمان زیادی را در هتلها، مهمانسراها و رستورانها سپری میکنند؛ برای کار، تفریح، کسب و کار یا وقت گذرانی یا به هر دلیل دیگر. خلق یک تجربه مثبت بستگی به عوامل گوناگون دارد اما تاثیر بصری یکی از عناوین بسیار مهم است. خارج از محیط عادی، همه حواس ما به شدت هوشیار میشوند تا هر تاثیر جدید مثبت و یا ناشناخته را ثبت و ذخیره کنند. این هم یکی از واکنشهای اتوماتیک انسانی است؛ واکنشی برای هموار کردن مسیر ستایش از محیطهایی که برای مقاصد زیباسازی خلق شدند.
نور قادر است کیفیت محیط مرئی را بهبود بخشیده و بر واکنشهای ناخودآگاه و احساسی ما تاثیرگذار باشد.
همه ما بطور احساسی نسبت به نور محیط واکنش نشان میدهیم و بطور ذاتی از انواع گوناگون فضا که تحت تاثیر نور طبیعی روز یا نور مصنوعی ایجاد میشوند، لذت میبریم. بنابراین، نورپردازی فضاها در هتلها یا رستورانها را نباید هرگز بطور تصادفی انجام داد. نور محیطی بصری و تاثیرات نور را باید همانند صحنه نمایش با دقت و همه جزئیات طراحی کنید.
نصب خوب لوازم نورپردازی (هر چه که باشند، طراحی شده برای کمک به مسیریابی، تسهیل برقراری ارتباط بین افراد یا ارتقاء سطح راحتی) نقش بسیار مهمی در شکل دادن به شیوه ارزیابی افراد از تجربه ماندن در فضا دارد، حتی اگر این ارزیابی به شیوه نیمه خودآگاه انجام شود.
خوشامدگویی و پذیرایی از مهمانان در روز و شب
کیفیت نور روز تاثیر بسزایی بر ظرفیت چشم انسان و بهبود سطح دید دارد. بینایی بسیار پیچیده انسان به شرایط محیطی خاص نیاز دارد و به همین دلیل، استانداردهای کیفی خاص نیز برای نورپردازی مصنوعی در نظر گرفته شدند. با این حال، اشتباه بزرگی است اگر نورپرداز بخواهد فقط به دنبال مشخصههای نور روز باشد.
تکنولوژی نورپردازی مدرن دامنه گستردهای از ابزارهای نورپردازی را ارائه کرده است، به ویژه مواردی که بعنوان راهکارهای حل مشکلات گوناگون طراحی شدند. از آنها باید بدون تبعیض و تعصب استفاده کرد.
در جامعه مدرن (با تاکید فراوان بر پیگیری مفاهیم اطلاعات، برقراری ارتباط و تفریح) همه مردم بیش از پیش ساعات عصرگاهی و شامگاهی پس از تاریک شدن هوا را به طیف گستردهای از فعالیتها اختصاص می دهد تا زندگی را غنیتر کنند. بدون نورپردازی مصنوعی و استانداردهای بصری و تکنیکی بسیار بالا برای رسیدن به این مقصود این روند غیرممکن خواهد بود.
همانطور که یک آرشیتکت خوب هنگام طراحی ساختمان، نور روز را با کمک شکلهای گوناگونی از پنجره و نورگیر کنترل میکند، نورپردازی با نور مصنوعی نیز باید با در نظر گرفتن جزئیات کامل انجام شود. آرشیتکتها طرحهایشان را بر اساس نور خورشید تهیه می کنند که یک منبع نوری بسیار منظم و وقتشناس در خارج از ساختمان است اما طراح نور مصنوعی طرحهایش را بر اساس انواع گوناگونی از منابع نوری در داخل ساختمان تهیه میکند.
طراحی برای نور روز پیچیده است، چون مکان خورشید بطور مرتب در آسمان تغییر کرده و حتی کیفیت/کمیّت نور خورشید نیز متغیر است و طراحی برای نور مصنوعی شامل در نظر گرفتن عوامل گوناگون است.
در نورپردازی باید مواردی همچون ویژگیهای فیزیکی گوناگون منابع نوری، مشخصات پرتوهای خاص و رنگهای نور، حتی تاثیرات آنها بر فضای داخلی و اجسامی که قرار است نورپردازی شوند را ارزیابی کرده و مد نظر داشت.
فضایی که نورپردازی خلق می کند در تعامل با سطوح نورپردازی شده داخل فضا، اشیاء، شکلها، ساختارها، بافتها و رنگها شکل می گیرد.
مردم در هتلها و رستورانها
هتلها و رستورانها از پیشگامان خدمات کلاسیک هستند. در نتیجه نورپردازی فضای آنها باید خاص باشد تا نیازهای مهمانان یا افرادی که در آنجا شام می خورند را تامین کنند. کیفیت این نورپردازی باید بیشتر از ارتقاء تاثیرات بصری معماری هتل یا رستوران باشد، اولین و مهمترین نکته در اینجا، تنظیم صحنه برای خود مهمانان است.
برای تامین این هدف، لازم است به حیطههای نورپردازی معاصر با دقت فراوان توجه کنید، به ویژه، به «کیفیت نور». این عامل بر اساس دامنه وسیعی از ویژگیهای کیفیت شکل میگیرد. از جمله روشنایی، محدودیت درخشش زننده نور، از توزیع یکنواخت روشنایی تا در نظر گرفتن رنگ نور، تفسیر رنگ، جهت نورپردازی و مدلسازی.
اجزاء پایه کیفیت نورپردازی در استانداردهای فنی توصیف میشوند. اما برای دستیابی به نورپردازی باکیفیت باید سطوح صحیح احساسات فردی، نورپردازی فضاهای داخلی و اشیاء را در نظر بگیرید. برای این منظور باید از کمیّتهای پایه نورپردازی بطور خلاقانه استفاده کرد: شار نوری در طول موج مرئی، شدت نور، درخشندگی، شدت روشنایی همه اینها باید بر اساس تحلیل نواحی گوناگون تشکیلات انجام شوند.
کارکنان در بخش پذیرش رستوران یا هر جای دیگر که ممکن است با مهمانان بطور رو در رو برخورد کنند باید بخوبی قابل مشاهده باشند و مهمانان فورا آنها را شناسایی کنند. استفاده از هر نوع روشی که همراه با ایجاد سایه باشد به شدت پرهیز کنید. توجه داشته باشید که اگر شدت نور تابیده شده این قسمت را هدف قرار دهد، سایههای عمیق بر روی صورت کارکنان ایجاد خواهد شد.
برای بهبود برقراری ارتباط رو در رو لازم است نورپردازی به نوعی در نظر گرفته شود که همه ویژگیهای چهره با یک نور ملایم و کاملا یکنواخت قابل مشاهده باشند.
حیطههای خاص در تعیین کیفیت نورپردازی مدرن عبارتند از:
- کیفیت نورپردازی
- به صرفه بودن از نظر اقتصادی
- قابلیت اطمینان
- طراحی
شناسایی ویژگی های طراحی
شناسایی ویژگی های طراحی برای هتلها و رستورانها نیازمند مشاهداتی دقیق و حساس و همچنین تخیلات خلاق است. یان ویچرز که یک استودیو طراحی در هامبورگ را اداره میکند دارای هر دو این قابلیتها است.
او قراردادهای بینالمللی گوناگون منعقد کرده و جوایز بسیاری دریافت کرده است، همین موارد نشانگر سبک خاص و کیفیت کارهای او هستند. او با دقت بر روی موضوع نورپردازی تفکر می کند.
شام زیر نور شمع؛ چالشی برای گفتگو با روح
اجازه بدهید این مبحث را با نقل قول از نورپرداز شروع کنیم: «از آنجا که امروزه سازندگان لوازم نورپردازی بیش از پیش با آرشیتکتهایی مواجه هستند که خواهان طراحی قوی در نورپردازی هستند، دپارتمانهای نورپردازی سفارشی و سازندگان تجهیزات معماری بهتر از هر زمان دیگری عمل می کنند. علاقه آنها به کار کردن با طراحان مستقل نورپردازی هم بیشتر شده است. امروزه نقش مترجم بین طراح داخلی و مهندس برق برعهده نورپردازها گذاشته شده است. اما آنها بعنوان طراح، حقوق خاص خود را دارند. آنها متخصصان در حوزه نورپردازی و زیبایی شناسی نورپردازی هستند.» .
هیچ آرشیتکتی نباید از همکاری با متخصصان برای بهینه سازی خدمات پیشنهادی خود تردید کند. نورپردازها با تاثیرات نور آشنایی کامل دارند. آنها تجربیاتی در زمینه طراحی خلاقانه ارائه میکنند و یک دیدگاه خاص به سمت واقعی شدن دارند و آنها این کار را با بسیاری از کامپیوترهای مجهز به داده های فنی و گرافیکهایی با رزولوشن بالا انجام می دهند.
امروزه نورپردازی به یک موضوع پیچیده تکنولوژیکی تبدیل شده است که در آن این نوع همکاریها ضروری هستند.
امروزه نورپردازی فقط ارائه مفاهیم نورپردازی به شیوه صحیح با کیفیت و کمیّت صحیح نور بدون توجه به هزینه های انرژی نیست. امروزه نورپردازی بیش از منحنی های توزیع شدت نور و یا نمودارهای شدت درخشش است، امروزه باید آن را در درجه اول توسعه فضاهای بسیار هماهنگ نورپردازی شده بر اساس نیازهای در حال تغییر و متنوع طراحی های خاص داخلی در نظر بگیرید.
طراحی داخلی خوب با روح و قلب شما صحبت میکند. برای این منظور به تجربیات بسیار متنوع در این حیطه حساس نیاز داریم، تجربیاتی که قادرند یک دیدگاه را به واقعیت تبدیل کنند.
شما به یک طراحی شاعرانه و خلاقانه نیاز دارید. درک نور و احساس آرامش و رفاه از نکات کلیدی در یک تجربه مثبت هستند. هر گونه استفاده اشتباه از نور منجر به وارد آمدن ضربات مهلک به قلب و روح می شود، این مسئله زمانی مشهودتر است که ابعاد احساسی نادیده گرفته شوند.
استفاده موثر از نور یعنی کار کردن با سایه و تاریکی، سطح پذیرش بستگی سطوح گوناگونی دارند که صحیح تلقی میشوند. نکته مهم کیفیت احساسی نورپردازی است؛ نور باید جادو کند. به جادوی نهفته در عبارت «شام زیر نور شمع» بیندیشید.
یک فضای گرم و شاعرانه پر از قول و قرار، این فضا فقط با یک شمع ایجاد شده است، اگرچه از حداقل نورپردازی استفاده می شود اما لازم است که این کار با دقت و حساسیت بالا انجام شود تا همه چیز از شبکیه چشم مستقیما به روح منتقل گردد. این یعنی نورپردازی خوب.
سالن اجتماعات، تالارها و لابی ها
اولین تاثیر همیشه مهم است و نورمصنوعی نقش مهمی در تعیین این تاثیرات و همچنین محل آنها دارد. اگر نتوانید اولین تاثیر را به واسطه راهنمایی مناسب یا مسیریابی موفق به سمت فضای پارکینگ بطور مثبت بر جای گذارید، سالن اجتماعات، تالار یا لابی دومین مکانی است که بر نظر مهمانان نسبت به هتل تاثیرگذار هستند.
هنگام غروب و به ویژه هنگام شب، یک فضای نورپردازی شده قادر است همه خطوط و زوایای عناصر معماری و طراحی داخلی که از مزیت خاص برخوردار هستند را به نمایش بگذارد. سالن اجتماعات و تالارها از مراکزی هستند که مهمانان در آنجا جمع می شوند. آنها را باید حلقه اتصال بین فضاهای خارجی و فضاهای داخلی ساختمان تلقی کنید.
کاربری اصلی آنها، عملکرد به عنوان مراکزی برای کسب اطلاعات و برقراری ارتباط است. بطور همزمان، این فضاها به نورپردازی مناسب نیاز دارند تا برخی عملکردهای فرعی را نیز پشتیبانی کنند از جمله نمایشهایی که بر روی صحنه اجرا می شوند یا برخی فعالیت های احتمالی فروش، کمک به بازدیدکنندگان که بتوانند موقعیت خود را نسبت به محیط تشخیص دهند، هدایت مهمانان به سایر قسمتهای ساختمان و تامین فضای مناسب برای انتظار، همه این موارد عملکردهایی با ویژگی مشخص و واضح احساسی هستند.
بخش پذیرش
از دیدگاه مهمانان، بخش پذیرش یک مرکز سازمانی است و باید ظاهری در همین سطح داشته باشد. به همین دلیل است که طراحی آن باید تاکیدی باشد، کنترل نور در این قسمت باید برای جلب توجه کامل مهمانان به این قسمت انجام شود. سطح روشنایی مشاهده شده در بخش پذیرش (روشنایی که روی سطوح مشاهده میشود) باید بیشتر از نواحی اطراف باشد. اما فقط طراحی خارجی بخش پذیرش باید توجه مهمانان را جلب کند.
برای ایجاد شرایط بهینه جهت برقراری ارتباط مناسب (که گاهی اوقات کار بسیار پیچیدهای است) کیفیت شدت روشنایی برای کسانی که قرار است با یکدیگر ارتباط برقرار کنند بسیار مهم است و از عوامل کلیدی محسوب می شود. معمولا لوازم نورپردازی با تنظیم رو به پائین که در این بخش نصب می شوند نیازمند نورپردازی مکمل به شکل افقی هستند تا یک شدت روشنایی برای کل فضا ایجاد کنند چون در غیراینصورت سایه هایی بسیار تند ایجاد خواهند شد. این شیوه برای ایجاد یک نورپردازی بسیار متعادل بر روی چهره افراد و همچنین پیشخوان بخش پذیرش ضروری است.
مهمانان و کارکنان باید یکدیگر را به وضوح مشاهده کنند. این حالت برای ایجاد اعتماد ضروری است.
برای پیشگیری از تابشهای بسیار زننده و آزار دهنده اطمینان حاصل کنید که جهت تابش کلی نور غیرمستقیم است یا تابشهای تند تصادفی ایجاد نشده اند.